Όσα πρέπει να ξέρετε για τις δαπάνες που δεν εκπίπτουν από τα έσοδα των εταιρειών
Γράφει ο Απόστολος ΑλωνιάτηςΟικονομολόγος - Φοροτεχνικός, Α. Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Οικονομικός Διευθυντής της PROSVASIS AEBE, Συγγραφέας
Τελικά έχει πλάκα να παρακολουθεί κανείς τους «πεφταστέριδες», που ευδοκιμούν στον τόπο μας τα τελευταία χρόνια.
Τελευταίο παράδειγμα οι δημοσιογράφοι , οι κινούμενοι περί τα φορολογικά και πάνω από όλα οι πολιτικοί και διοικητικοί παράγοντες του υπουργείου οικονομικών αλλά και οι βουλευτές που ψήφισαν τον νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (4172/2013) , που έπεσαν από τα αστέρια ή τα σύννεφα, όπως το προτιμάτε, με την εγκύκλιο ΠΟΛ. 1219/6.10.2014, σχετικά με τις παροχές σε είδος που φορολογούνται με βάση το άρθρο 13 του νέου Κ. Φ. Ε., που ισχύει από 1.1.2014.
Όταν κάποιοι από μας δημοσιογραφούσαμε , στα τέλη του 2013 και τους πρώτους μήνες του 2014, και τα επισημάναμε όλα αυτά κάποιοι μας κατηγορούσαν ότι ήμασταν υπερβολικοί ενώ άλλοι ήταν σίγουροι ότι αυτά που ψηφίστηκαν δεν θα εφαρμοστούν. Έλα όμως που ήλθε η ώρα και η στιγμή και φάνηκε ότι τελικά εμείς είχαμε απόλυτο δίκιο!
Για να μην υπάρχουν πάλι «πεφταστέριδες» , σήμερα θα ασχοληθούμε με ένα άλλο άρθρο του νόμου 4172/2013 , με το άρθρο 23 σχετικά με τις «Μη εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες» δηλαδή τις δαπάνες που δεν εκπίπτουν από τα έσοδα των εταιριών.
Πρέπει να πούμε ότι για το συγκεκριμένο άρθρο έχει βγει μόνο μία εγκύκλιο, η ΠΟΛ.1216/1/10/2014 σχετικά με την «ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡ. Β' ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 23 ΤΟΥ N.4172/2013 (ΕΚΠΤΩΣΗ Ή ΜΗ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΥΣ ΔΑΠΑΝΗΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΣΕ ΑΓΟΡΑ ΑΓΑΘΩΝ 'Η ΛΗΨΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΞΙΑΣ ΑΝΩ ΤΩΝ 500 ΕΥΡΩ, ΕΦΟΣΟΝ Η ΤΜΗΜΑΤΙΚΗ Ή ΟΛΙΚΗ ΕΞΟΦΛΗΣΗ ΤΟΥΣ ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΜΕΣΟΥ ΠΛΗΡΩΜΗΣ)»
Ας δούμε όμως ποιες είναι αυτές οι δαπάνες συνολικά, με βάση το σχετικό άρθρο , και θα προχωρήσουμε σε μια πρώτη ανάλυση τους, αναμένοντας και άλλες αποφάσεις και εγκυκλίους της διοίκησης.
«Νόμος 4172/ (ΦΕΚ Α' 167/23-07-2013), Άρθρο 23
Μη εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες
Οι ακόλουθες δαπάνες δεν εκπίπτουν:
α) τόκοι από δάνεια που λαμβάνει η επιχείρηση από τρίτους, εκτός από τα τραπεζικά δάνεια, διατραπεζικά δάνεια, καθώς και τα ομολογιακά δάνεια που εκδίδουν ανώνυμες εταιρείες(1) κατά το μέτρο που υπερβαίνουν τους τόκους που θα προέκυπταν εάν το επιτόκιο ήταν ίσο με το επιτόκιο των δανείων αλληλόχρεων λογαριασμών προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, όπως αυτό αναφέρεται στο στατιστικό δελτίο οικονομικής συγκυρίας της Τράπεζας της Ελλάδος για την πλησιέστερη χρονική περίοδο πριν την ημερομηνία δανεισμού,
β) κάθε είδους δαπάνη που αφορά σε αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας άνω των πεντακοσίων (500) ευρώ, εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφληση δεν έγινε με τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής,
γ) οι μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές,
δ) προβλέψεις (2) εκτός των οριζομένων στο άρθρο 26,
ε) πρόστιμα και ποινές, περιλαμβανομένων των προσαυξήσεων,
στ) η παροχή ή λήψη αμοιβών σε χρήμα ή είδος που συνιστούν ποινικό αδίκημα,
ζ) ο φόρος εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένων του τέλους επιτηδεύματος και των έκτακτων εισφορών, που επιβάλλεται για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα, σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε., καθώς και ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) που αναλογεί σε μη εκπιπτόμενες δαπάνες, εφόσον δεν είναι εκπεστέος ως Φ.Π.Α. εισροών,
η) το τεκμαρτό μίσθωμα της παραγράφου 2 του άρθρου 39 σε περίπτωση ιδιόχρησης κατά το μέτρο που υπερβαίνει το τρία τοις εκατό (3%) επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου,
θ) οι δαπάνες για την οργάνωση και διεξαγωγή ενημερωτικών ημερίδων και συναντήσεων που αφορούν στη σίτιση και διαμονή πελατών ή εργαζομένων της κατά το μέτρο που υπερβαίνουν το ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ ανά συμμετέχοντα και κατά το μέτρο που η συνολική ετήσια δαπάνη υπερβαίνει το μισό τοις εκατό (0,5%) επί του ετήσιου ακαθάριστου εισοδήματος της επιχείρησης,
ι) οι δαπάνες για τη διεξαγωγή εορταστικών εκδηλώσεων, σίτισης και διαμονής φιλοξενούμενων προσώπων κατά το μέτρο που υπερβαίνουν το ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ ανά συμμετέχοντα και κατά το μέτρο που η συνολική ετήσια δαπάνη υπερβαίνει το μισό τοις εκατό (0,5%) επί του ετήσιου ακαθάριστου εισοδήματος της επιχείρησης,
ια) οι δαπάνες ψυχαγωγίας. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση που η επιχειρηματική δραστηριότητα του φορολογούμενου έχει ως κύριο αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών ψυχαγωγίας και οι δαπάνες αυτές πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της δραστηριότητας αυτής,
ιβ) προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες και
ιγ) το σύνολο των δαπανών που καταβάλλονται προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος μη συνεργάσιμο ή που υπόκειται σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 65 του Κ.Φ.Ε., εκτός εάν ο φορολογούμενος αποδείξει ότι οι δαπάνες αυτές αφορούν πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές και δεν έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταφορά κερδών ή εισοδημάτων ή κεφαλαίων με σκοπό τη φοροαποφυγή ή τη φοροδιαφυγή. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου δεν αποκλείει την έκπτωση των δαπανών που καταβάλλονται προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος - μέλος της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., εφόσον υπάρχει η νομική βάση για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ της Ελλάδας και αυτού του κράτους - μέλους.»
Θα πρέπει να πούμε , ότι το σχετικό άρθρο αποτελεί τομή στο φορολογικό δίκαιο , γιατί περιγράφει τις δεκατρείς περιπτώσεις, που δεν εκπίπτουν από τα έσοδα των εταιριών.
Αν και από την πρώτη εγκύκλιο, παρουσιάζονται ορισμένα προβλήματα στην εφαρμογή του, πρέπει να πούμε ότι ξεκαθαρίζει αρκετά θέματα σχετικά με της ΜΗ εκπιπτόμενες δαπάνες και κόβει το δρόμο στους «διαπληκτισμούς» μεταξύ επιχείρησης και φοροελεγκτικού μηχανισμού , σχετικά με το αν μια δαπάνη εκπίπτει ή όχι που τόσα χρόνια μας ταλαιπωρούσε στο παρελθόν.
Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά τις σχετικές διατάξεις:
Τόκοι και δάνεια από τρίτους
Δεν εκπίπτουν τόκοι από δάνεια που λαμβάνει η επιχείρηση από τρίτους, κατά το μέτρο που υπερβαίνουν τους τόκους που θα προέκυπταν εάν το επιτόκιο ήταν ίσο με το επιτόκιο των δανείων αλληλόχρεων λογαριασμών προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, όπως αυτό αναφέρεται στο στατιστικό δελτίο οικονομικής συγκυρίας της Τράπεζας της Ελλάδος για την πλησιέστερη χρονική περίοδο πριν την ημερομηνία δανεισμού.
Δηλαδή αν το επίσημο επιτόκιο είναι 8,5% και η επιχείρηση δανειστεί από κάποιον ή τρίτους, εκτός του πιστωτικού συστήματος , με ποσοστό 11%, η διαφορά των τόκων από το 8,5% έως το 11%, δεν αναγνωρίζονται για έκπτωση και πρέπει να αναμορφωθούν φορολογικά (μέσω της φορολογικής αναμόρφωσης).
Γίνεται κατανοητό ότι, εκπίπτουν στο σύνολό τους οι τόκοι από τραπεζικά δάνεια, διατραπεζικά δάνεια, καθώς και τα ομολογιακά δάνεια που εκδίδουν οι ανώνυμες εταιρείες.
Παράδειγμα
Η επιχείρηση Α έχει λάβει δάνειο 200.000 € με επιτόκιο 11 %, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο δανείων αλληλόχρεων λογαριασμών προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος είναι 8,5% .
Πληρωτέος τόκος δανείου από επιχείρηση ( 100.000 € * 11% ) 11.000 €
Τόκος δανείου προς μη χρηματ/κές επιχειρήσεις ( 100.000 € * 8,5% ) 8.500 €
Λογιστική διαφορά 2.500 €
Το ποσό των 2.500 € θεωρείται λογιστική διαφορά και δεν εκπίπτει φορολογικά .
Δαπάνες που δεν έχουν εξοφληθεί τραπεζικά
Γράψαμε και παραπάνω ότι με βάση την απόφαση (ΠΟΛ.1216/1.10.2014), την μόνη απόφαση που έχει βγει δεκατέσσερις μήνες μετά την ψήφιση του νόμου για το άρθρο 23, όπου δόθηκαν σχετικές οδηγίες για την εφαρμογή της δεύτερης περίπτωσης του άρθρου 23, που αφορά την εξόφληση δαπανών άνω των 500 ευρώ μέσω του τραπεζικού συστήματος.
Δηλαδή όσες δαπάνες είναι πάνω από 500 ευρώ, καθαρά όπως λέει η απόφαση (δηλαδή χωρίς ΦΠΑ), δεν μπορούν να αφαιρεθούν από τα έσοδα των επιχειρήσεων, αν δεν έχουν εξοφληθεί μέσα από το τραπεζικό σύστημα δηλαδή:
- Η κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό του προμηθευτή, είτε με μετρητά είτε με μεταφορά μεταξύ λογαριασμών (έμβασμα),
- Η χρήση χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών της εταιρείας που πραγματοποιεί την πληρωμή,
- Η έκδοση τραπεζικής επιταγής της επιχείρησης ή η εκχώρηση επιταγών τρίτων,
- Η χρήση συναλλαγματικών οι οποίες εξοφλούνται μέσω τραπέζης,
- Η χρήση ταχυδρομικής επιταγής – ταχυπληρωμής ή η κατάθεση σε λογαριασμό πληρωμών των Ελληνικών Ταχυδρομείων.
Μέχρι εδώ ας πούμε καλά, και λέμε έτσι διότι η απόφαση (ΠΟΛ.1216/1.10.2014), ορίζει ότι:
«12. Τα ανωτέρω έχουν εφαρμογή, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 72 του ν.4172/2013, όπως ισχύει, για δαπάνες που αφορούν φορολογικές περιόδους που αρχίζουν από την 1.1.2014 και μετά».
Δηλαδή 10 μήνες μετά στίς 1.10.14 δίνονται οδηγίες για το τι έπρεπε να κάνουν οι επιχειρήσεις και οι επιτηδευματίες από 1.1.2014 και εντεύθεν!!
Δεν πλήρωσες ΔΕΚΟ μέσω τράπεζας; Απορρίπτεται η δαπάνη...
Με βάση την ανωτέρω απόφαση , υπάρχουν ορισμένες δαπάνες που μπορούν να μην πληρωθούν μέσω του τραπεζικού συστήματος και αυτές είναι:
«α. Mισθούς , ημερομίσθια προσωπικού, απολαβές διευθυντών ή μελών του ΔΣ εταιρείας ή κάθε άλλου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, έκτακτες αμοιβές προσωπικού, αμοιβές καταβαλλόμενες σε υπαλλήλους πέραν των συμβατικών ή νομίμων, πάγια μηνιαία αποζημίωση η οποία συνιστά συγκεκαλυμμένη επαύξηση μισθού, που χορηγούνται από τον εργοδότη στον εργαζόμενο, καθόσον οι ανωτέρω δαπάνες δεν αφορούν στη λήψη υπηρεσιών αλλά στην παροχή μισθωτής εργασίας.
β. Μισθώματα ακινήτων, καθότι δεν πρόκειται για λήψη υπηρεσιών αλλά για χρήση μισθίου (εισόδημα από κεφάλαιο για τον εκμισθωτή, σχετ. άρθρο 39 ν.4172/2013).
γ. Τόκους και συναφή έξοδα, καθόσον δεν εμπεριέχουν τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά της παροχής υπηρεσίας.
Ως αξία συναλλαγής(σ.σ. όπως γράψαμε) λαμβάνεται υπόψη το καθαρό ποσό της αξίας της συναλλαγής, προ ΦΠΑ.»
Όπως θα παρατηρήσατε από τις εξαιρούμενες δαπάνες λείπουν οι ΔΕΚΟ δηλαδή η ΔΕΗ, ο ΟΤΕ , η ύδρευση κλπ.
Το ανέκδοτο που υπήρχε μεταξύ των λογιστών και πριν ακόμη την εφαρμογή του νόμου, είναι «Πήγα στον Προπατζή της γειτονιάς και δεν μου δέχτηκε την επιταγή για την ΔΕΗ.»
Αυτό διότι όπως είναι γνωστό πολλοί από μας εξοφλούμε τις ΔΕΚΟ σε εξουσιοδοτημένα καταστήματα, που είναι ή γραφεία προπό ή ψιλικατζίδικα. Αυτό συμβαίνει και σε περιοχές που δεν υπάρχουν τράπεζες , όπως μικρά νησιά ή περιοχές που είχαν ανταποκριτές της Αγροτικής τράπεζας , κάτι που σήμερα δεν υπάρχει μετά το ξεπούλημα της ΑΤΕ στην Πειραιώς.
Γενάτε λοιπόν το εξής τραγελαφικό ζήτημα. Να έχεις εξοφλήσει την ΔΕΗ, στα κεντρικά γραφεία της ΔΕΗ και να μην μπορείς να την εκπέσεις από τα έξοδα σου, μια βέβαια και εκκαθαρισμένη δαπάνη, και θα πρέπει γίνει αναμόρφωση στο ποσό αυτό φορολογικά!!
Ένα ακόμη θέμα που μας έχει καταγγελθεί, είναι τα προβλήματα που δημιουργούνται με τον ανεφοδιασμό της αγοράς και ειδικά των ψιλικατζίδικων και των περιπτέρων με τσιγάρα, και όχι μόνο.
Είναι γνωστό ότι τα τελευταία χρόνια η διακίνηση των καπνικών προϊόντων γίνεται σχεδόν αποκλειστικά με μετρητά, τα οποία και δίνουν για να πάρουν το εμπόρευμα, χέρι με χέρι. Στην συγκεκριμένη περίπτωση το όριο των 500 ευρώ δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα, αν σημειώσει κανείς ότι το πραγματικό εισόδημα των καταστημάτων αυτών είναι ελάχιστο και προέρχεται από την μικρή προμήθεια που παίρνουν.
Το κακό της υπόθεσής είναι ότι το συγκεκριμένο θέμα είχε επισημανθεί στο υπουργείο , και ειδικά στον προηγούμενο γραμματέα εσόδων, αλλά κάνεις δεν το έλαβε υπόψη του.
Εξόφληση σε ώρες που δεν μπορεί να γίνει κατάθεση.
Σε περιπτώσεις συναλλαγών, που διενεργούνται σε ημέρες και ώρες μη λειτουργίας των τραπεζών ή που για αντικειμενικούς λόγους δεν είναι δυνατή η εξόφληση με τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής και καταβάλλονται σε μετρητά ή παραδίδονται συναλλαγματικές οι οποίες εξοφλούνται εκτός τραπεζικού συστήματος, προκειμένου η δαπάνη να αναγνωρισθεί φορολογικά από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης, η εταιρεία που παρέχει την υπηρεσία ή πουλάει τα αγαθά, υποχρεούται να καταθέσει εντός δύο (2) εργάσιμων ημερών από την έκδοση του παραστατικού (απόδειξη είσπραξης μετρητών ή παραλαβής συναλλαγματικών εκτός τραπεζικού συστήματος) σε τραπεζικό λογαριασμό που τηρεί σε οποιαδήποτε αναγνωρισμένη τράπεζα ή πιστωτικό οργανισμό το ποσό των μετρητών που εισέπραξε.
Ο λόγος της αδυναμίας εξόφλησης με τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής πρέπει να αναγράφεται πάνω στο σώμα του στοιχείου του ΚΦΑΣ και να αποδεικνύεται με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο.
Διακίνηση εμπορευμάτων μέσω courier.
Σε περίπτωση αγοράς εμπορευμάτων με τη μέθοδο της αντικαταβολής - υπηρεσίες courier, όπου η εταιρεία παροχής υπηρεσιών ταχυμεταφοράς (μεταφορέας - «εισπράκτορας για λογαριασμό τρίτων») αναλαμβάνει τη μεταφορά αντικειμένων, ταχυδρομικών δεμάτων, κ.λπ. με ταυτόχρονη εξόφληση, κατά την παράδοσή τους, της αξίας της αγοράς αυτών από τους λήπτες των αγαθών χωρίς τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής και στη συνέχεια καταθέτει στον εντολέα του τα εισπραττόμενα ποσά όχι κατά όνομα πελάτη, πράγμα πρακτικά αδύνατο λόγω του αριθμού των εξυπηρετούμενων πελατών, αλλά στο σύνολό τους, προκειμένου οι συναλλασσόμενοι πελάτες κατ’ εφαρμογή της ως άνω διάταξης να εκπέσουν τα ποσά των δαπανών αυτών και δεδομένου ότι οι συναλλαγές αυτές δεν εμφανίζονται ονομαστικά κατά δαπανηθέν ποσό, η εταιρεία ταχυμεταφορών εκδίδει, κατά το χρόνο είσπραξης των μετρητών ή παραλαβής των αξιόγραφων, το προβλεπόμενο από τον ΚΦΑΣ στοιχείο είσπραξης, στο σώμα του οποίου αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία του πελάτη (ΑΦΜ, επωνυμία, ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο επικοινωνίας) με την υποχρέωση να καταθέσει συνολικά τα ποσά εντός δύο (2) ημερών από την έκδοση του παραστατικού σε τραπεζικό λογαριασμό της εταιρείας.
Στο τέλος του έτους η εταιρεία υποχρεούται να εκδώσει εκκαθάριση με τα δαπανηθέντα ποσά ανά πελάτη, υπόχρεο απεικόνισης συναλλαγών, αναγράφοντας και τον αριθμό του τραπεζικού λογαριασμού που έγινε η κατάθεση.
Τα ανωτέρω εφαρμόζονται και στις περιπτώσεις που οι συναλλαγές πραγματοποιούνται μέσω εμπορικών αντιπροσώπων ή εισπρακτόρων, κ.λπ.
Επισήμανση επιστημονικής υπηρεσίας της Βουλής :
«Με την περίπτωση β’ ορίζεται ότι για τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν εκπίπτει «κάθε είδους δαπάνη που αφορά σε αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας άνω των 500,00 ευρώ, εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφληση δεν έγινε με τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής». Επισημαίνεται ότι η προτεινόμενη ρύθμιση δεν βρίσκεται σε αρμονία προς την παράγραφο 6 του άρθρου 10 του Κ.Φ.Α.Σ., συμφώνως προς την οποία, πληρωμή μέσω τραπεζικού λογαριασμού, ή με έκδοση ή οπισθογράφηση επιταγής, απαιτείται μόνο για συναλλαγές άνω των 3.000,00 ευρώ, ενώ επιτρέπεται συμψηφισμός αμοιβαίων ανταπαιτήσεων μεταξύ των αντισυμβαλλομένων, χωρίς όριο αξίας.».
Σύμφωνα με όσα προφορικά μας είπε η διοίκηση, τα δυο όρια δεν έχουν άμεση σχέση μεταξύ τους. Στην πρώτη περίπτωση , αν δεν εξοφληθεί μέσω τραπεζικού συστήματος, τιμολόγιο με καθαρή αξία πάνω από 500 ευρώ, η εταιρία δεν έχει το δικαίωμα να το εκπέσει από τις δαπάνες και πρέπει να το αναμορφώσει φορολογικά, Σε περίπτωση που το συγκεκριμένο τιμολόγιο είναι πάνω από 3.000 ευρώ , η εταιρία και δεν μπορεί να το εκπέσει , αλλά θα έχει και τις κυρώσεις που προβλέπονται από το άρθρο 10 του Κ.Φ.Α.Σ., κυρώσεις που δεν έχει για αυτά που είναι μεταξύ 500 και 2.999,9999 ευρώ.
Ασφαλιστικές εισφορές
Η σημαντική αλλαγή εδώ είναι ότι δεν εκπίπτουν μόνο οι ασφαλιστικές εισφορές που δεν έχουν καταβληθεί και όχι ολόκληρο το μισθοδοτικό κόστος , όπως γινόταν μέχρι σήμερα.
Κατά την έκδοση της σχετικής εγκυκλίου θα πρέπει να δοθεί απάντηση και στην επισήμανση που κάνει η επιστημονική υπηρεσία της Βουλής, σχετικά με το θέμα και ειδικά στις ασφαλιστικές εισφορές που ναι μεν δεν έχουν καταβληθεί, αλλά έχουν βεβαιωθεί είτε από έλεγχο είτε από σχετική ρύθμιση.
Επισήμανση επιστημονικής υπηρεσίας της Βουλής :
«Με την περίπτωση γ’ ορίζεται ότι δεν εκπίπτουν «οι μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές». Συναφώς, είναι σκόπιμο να διευκρινισθεί τι θα ισχύει για ασφαλιστικές εισφορές που δεν έχουν μεν καταβληθεί, αλλά έχουν βεβαιωθεί με πράξη του αρμόδιου οργάνου του φορέα κοινωνικής ασφάλισης στον οποίο οφείλονται.».
Προβλέψεις επισφαλών απαιτήσεων.
Σύμφωνα με την περίπτωση αυτή δεν εκπίπτουν οι προβλέψεις, πέρα από αυτές που επιτρέπονται με το άρθρο 26 του 4172/2013.
Σύμφωνα με το άρθρο 26 σχετικά με τις επισφαλείς απαιτήσεις:
«1. Τα ποσά των προβλέψεων για απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων και οι διαγραφές αυτών, με την επιφύλαξη των οριζομένων στις παραγράφους 5 έως 7 του παρόντος άρθρου, εκπίπτουν για φορολογικούς σκοπούς, ως εξής:
α) για ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις μέχρι το ποσό των χιλίων (1.000) ευρώ που δεν έχουν εισπραχθεί για διάστημα άνω των δώδεκα (12) μηνών, ο φορολογούμενος δύναται να σχηματίσει πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων σε ποσοστό εκατό τοις εκατό (100%) της εν λόγω απαίτησης, εφόσον έχουν αναληφθεί οι κατάλληλες ενέργειες για τη διασφάλιση του δικαιώματος είσπραξης της εν λόγω απαίτησης,
β) για ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις άνω του ποσού των χιλίων (1.000) ευρώ που δεν έχουν εισπραχθεί για διάστημα άνω των δώδεκα (12) μηνών, ο φορολογούμενος δύναται να σχηματίσει πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων, εφόσον έχουν αναληφθεί οι κατάλληλες ενέργειες για τη διασφάλιση του δικαιώματος είσπραξης της εν λόγω απαίτησης, σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα:
2. Ανεξάρτητα από την παράγραφο 1, ο σχηματισμός προβλέψεων επισφαλών απαιτήσεων δεν επιτρέπεται στις περιπτώσεις επισφαλών απαιτήσεων κατά(1) των μετόχων ή εταίρων της επιχείρησης με ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής δέκα τοις εκατό (10%) και των θυγατρικών εταιρειών της επιχείρησης με ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής δέκα τοις εκατό (10%), εκτός αν για την αξίωση που αφορά αυτές τις οφειλές υπάρχει εκκρεμοδικία ενώπιον δικαστηρίου ή διαιτητικού δικαστηρίου, ή εάν ο οφειλέτης έχει υποβάλει αίτημα κήρυξης σε πτώχευση ή υπαγωγής σε διαδικασία εξυγίανσης ή σε βάρος του έχει εκκινήσει η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης.
Επίσης, δεν επιτρέπεται ο σχηματισμός προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις που καλύπτονται από ασφάλιση ή οποιαδήποτε εγγυοδοσία ή άλλη ενοχική ή εμπράγματη ασφάλεια ή για οφειλές του Δημοσίου ή των Ο.Τ.Α. ή για εκείνες που έχουν δοθεί με την εγγύηση αυτών των φορέων.
3. Η πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων, σύμφωνα με την παράγραφο 1, ανακτάται άμεσα με τη μεταφορά αυτής της πρόβλεψης στα κέρδη της επιχείρησης, εφόσον η απαίτηση:
α) καταστεί εισπράξιμη ή
β) διαγραφεί.
4. Απαίτηση δύναται να διαγραφεί για φορολογικούς σκοπούς μόνον εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
α) έχει προηγουμένως εγγραφεί ποσό που αντιστοιχεί στην οφειλή ως έσοδο,
β) έχει προηγουμένως διαγραφεί από τα βιβλία του φορολογούμενου και
γ) έχουν αναληφθεί όλες οι κατά νόμο ενέργειες για την είσπραξη της απαίτησης.
5. Οι τράπεζες μπορούν να εκπίπτουν προβλέψεις επισφαλών απαιτήσεων σε ποσοστό ένα τοις εκατό (1%) επί του ποσού του ετήσιου μέσου όρου των πραγματικών χορηγήσεων, όπως αυτό προκύπτει από τις μηνιαίες λογιστικές καταστάσεις τους. Τέτοιες χορηγήσεις συνιστούν οι απαιτήσεις κεφαλαίου και οι απαιτήσεις των εγγεγραμμένων τόκων, όχι όμως και επισφαλών ή μη εισπράξιμων τόκων των επισφαλών απαιτήσεων ή απαιτήσεων μη παραγωγικών, τους οποίους οι τράπεζες δικαιούνται να μην εμφανίζουν ή εγγράφουν στα βιβλία τους, υποχρεούμενες να αποδεικνύουν ότι πρόκειται για τέτοιους τόκους, καθώς και η κάλυψη στο σύνολό του ή εν μέρει ομολογιακού δανείου ιδιωτικών επιχειρήσεων ή η απόκτηση μετοχών κατά τη σύσταση ανώνυμης εταιρείας ή αύξηση του κεφαλαίου της, για το χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι τίτλοι των ομολογιών ή μετοχών παραμένουν στο χαρτοφυλάκιο της τράπεζας. Στις χορηγήσεις αυτές δεν περιλαμβάνονται τα δάνεια γενικά προς το Δημόσιο και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τα δάνεια γενικά για τα οποία δόθηκε εγγύηση του Δημοσίου και οι καταθέσεις σε άλλες τράπεζες. Πέρα από το ποσοστό έκπτωσης που προβλέπεται στο προηγούμενο εδάφιο οι τράπεζες μπορούν να εκπίπτουν από το εισόδημά τους, για τον προσδιορισμό των αποτελεσμάτων της χρήσης πρόσθετες ειδικές κατά περίπτωση προβλέψεις για την απόσβεση απαιτήσεων κατά πελατών τους, για τις οποίες έχει διακοπεί ο λογισμός τόκων.
6. Οι εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης μπορούν να εκπίπτουν προβλέψεις επισφαλών απαιτήσεων σε ποσοστό μέχρι δύο τοις εκατό (2%) επί του συνολικού ύψους μισθωμάτων, τα οποία προκύπτουν από τις συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης, που έχουν συναφθεί μέσα στη διάρκεια του φορολογικού έτους. Το ποσό αυτό της πρόβλεψης για κάθε φορολογικό έτος, συναθροιζόμενο με το ποσό της πρόβλεψης, η οποία διενεργήθηκε σε προγενέστερα φορολογικά έτη και εμφανίζεται στα τηρούμενα βιβλία της επιχείρησης, δεν μπορεί να υπερβεί το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου.
7. Οι εταιρείες πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring) μπορούν να εκπίπτουν μέχρι ενάμιση τοις εκατό (1,5%) επί του μέσου ετήσιου ύψους των ποσών που ο φορέας έχει προεξοφλήσει έναντι απαιτήσεων που έχει αναλάβει να εισπράξει από εξαγωγική δραστηριότητα χωρίς δικαίωμα αναγωγής, καθώς και μέχρι ένα τοις εκατό (1%) επί του μέσου ετήσιου ύψους των ποσών των προεξοφλήσεων έναντι απαιτήσεων με δικαίωμα αναγωγής.»
Επίσης δαπάνες δεν εκπίπτουν :
Πρόστιμα και ποινές, περιλαμβανομένων των προσαυξήσεων
Είναι γνωστό ότι πρόστιμα, προσαυξήσεις και λοιπές μη λειτουργικές δαπάνες δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση.
Η παροχή ή λήψη αμοιβών σε χρήμα ή είδος που συνιστούν ποινικό αδίκημα
Ουσιαστικά αφορά έσοδα και έξοδα που δεν είναι σύννομα με βάση τους φορολογικούς νόμους της χώρας μας. Οποιαδήποτε, δηλαδή, αμοιβή η οποία αποδεικνύεται τελεσίδικα ότι συνιστά ποινικό αδίκημα δεν εκπίπτει από τα έσοδα ή έξοδα της επιχείρησης και κατά συνέπεια αναμορφώνεται.
Φόρος εισοδήματος, τέλη επιτηδεύματος, έκτακτες εισφορές και ο Φ.Π.Α. μη εκπιπτόμενων δαπανών.
Ο φόρος εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένων του τέλους επιτηδεύματος και των έκτακτων εισφορών, που επιβάλλεται για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα, σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε., καθώς και ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) που αναλογεί σε μη εκπιπτόμενες δαπάνες, εφόσον δεν είναι εκπεστέος ως Φ.Π.Α. εισροών,
Το τεκμαρτό ενοίκιο του άρθρου 39 παράγραφος 2.
Οποιοδήποτε ποσό τεκμαρτού μισθώματος ιδιόχρησης καταχωρείται στα βιβλία της επιχείρησης και είναι μεγαλύτερο του 3% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου της, δεν αναγνωρίζεται και θεωρείται λογιστική διαφορά.
Οι διατάξεις του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 2 του άρθρου 39 του Κ.Φ.Ε. έχουν ως εξής :
«Το εισόδημα από Ιδιοχρησιμοποίηση ή δωρεάν παραχώρηση τεκμαίρεται ότι συνίσταται στο 3% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.».
Ενημερωτικές ημερίδες και συναντήσεις
Οι δαπάνες για την οργάνωση και διεξαγωγή ενημερωτικών ημερίδων και συναντήσεων που αφορούν στη σίτιση και διαμονή πελατών ή εργαζομένων της κατά το μέτρο που υπερβαίνουν το ποσό των 300,00 ευρώ ανά συμμετέχοντα και κατά το μέτρο που η συνολική ετήσια δαπάνη υπερβαίνει το 0,5% επί του ετήσιου ακαθάριστου εισοδήματος της επιχείρησης.
Παράδειγμα 1
Επιχείρηση αναθέτει σε ξενοδοχείο την διεξαγωγή ημερίδας για συνολικό αριθμό 50 πελατών, με κόστος ενοικίασης 5.000 € αίθουσας και μηχανολογικού εξοπλισμού , κόστος σίτισης 6.000 € και κόστος διαμονής 10.000 .
Το κόστος ενοικίασης δεν ενδιαφέρει τον νόμο και εκπίπτει ολόκληρο , τα υπόλοιπα κονδύλια είναι συνολικά 16.000 € και αφορούν 50 άτομα, άρα 320 € ανά άτομο. Επομένως θα προστεθεί στις λογιστικές διαφορές το ποσό των ( 20€ Χ 50 ) 1.000 €.
Παράδειγμα 2
Επιχείρηση αναθέτει σε ξενοδοχείο την διεξαγωγή ημερίδας για ενημέρωση 20 στελεχών της. Το κόστος σίτισης είναι 2.000 € και το κόστος διαμονής είναι 4.000 €. Κατά συνέπεια το κόστος ανά άτομο είναι 300 € το οποίο και αναγνωρίζεται καθώς ο νόμος αναφέρει ότι δεν αναγνωρίζεται το υπερβάλλον ποσό του 300 €. Ο περιορισμός , όμως του 0,5%, είναι αυτός που οδηγεί στη λογιστική διαφορά καθώς ο τζίρος της επιχείρησης είναι 1.100.000 Χ 0,5% = 5.500 €. Επομένως 6.000 – 5.500 = 500 € το ποσό που θα αναμορφωθεί.
Άρα ο έλεγχος για την δαπάνη αυτή πρέπει να είναι διπλός και ως προς το κόστος ανά ημερίδα, (Το ποσό πάνω από 300,00 ευρώ ανά συμμετέχοντα) και γενικά το σύνολο των συγκεκριμένων δαπανών μέσα στην χρήση ,ή το φορολογικό έτος όπως λέγεται σήμερα η χρήση,(Η συνολική ετήσια δαπάνη πάνω από το 0,5% των ακαθαρίστων εσόδων).
Εορταστικές εκδηλώσεις και φιλοξενία
Δαπάνες εορταστικών εκδηλώσεων για σίτιση και διαμονή φιλοξενουμένων προσώπων άνω των 300 € ανά άτομο και η ετήσια δαπάνη υπερβαίνει το 0,5% του ετήσιου τζίρου. Η δαπάνη δεν αναγνωρίζεται εφόσον πρόκειται για εορταστική εκδήλωση και το κόστος σίτισης και διαμονής ξεπερνά τα 300 € ανά άτομο ή υπερβαίνει το 0,5% του ετήσιου τζίρου.
Παράδειγμα 1
Επιχείρηση νοικιάζει αίθουσα ξενοδοχείου, για την διεξαγωγή σεμιναρίου με 35 άτομα, με κόστος ενοικίασης 10.000 €. Το κόστος για φόλντερ, σημειώσεις , στυλό και ένα βιβλίο σχετικό με το θέμα του είναι 4.540 €. Η δαπάνη αναγνωρίζεται καθώς ο νόμος αναφέρεται σε κόστος σίτισης και διαμονής.
Παράδειγμα 2
Επιχείρηση νοικιάζει αίθουσα ξενοδοχείου για 5.000 € με κόστος σίτισης 4.000 € και κόστος διαμονής 6.000 προσκαλώντας 20 στελέχη από προμηθευτική της εταιρεία. Το κόστος ανά άτομο είναι (4.000 + 6.000 ) / 20 = 500. Άρα ( 500 – 300 ) Χ 20 = 4.000 € θα είναι το ποσό της αναμόρφωσης.
Παράδειγμα 3
Στην ποιο πάνω επιχείρηση ο συνολικός τζίρος είναι 500.000 € . Το συνολικό ποσό που μπορεί να εκπέσει ετησίως είναι το 0,5% του συνολικού τζίρου άρα (500.000 Χ 0,5% = ) 2.500 €. Από τα 10.000 € που ήταν το συνολικό κόστος της συνάντησης , μετά την πρώτη επεξεργασία , πρέπει να αναμορφώσουμε φορολογικά τα 4.000 € (20 Χ 200). Το ποσό που απομένει είναι 6.000 € . όμως η επιχείρηση μπορεί να εκπέσει μόνο 2.500 € . Άρα θα πρέπει να αναμορφωθούν φορολογικά ακόμη 3.500 € (6.000 – 2.500).
Άρα ο έλεγχος, και σε αυτή την περίπτωση, πρέπει να είναι διπλός και ως προς το κόστος ανά ημερίδα, (Το ποσό πάνω από 300,00 ευρώ ανά συμμετέχοντα) και γενικά το σύνολο των συγκεκριμένων δαπανών μέσα στην χρήση ,ή το φορολογικό έτος όπως λέγεται σήμερα η χρήση,(Η συνολική ετήσια δαπάνη πάνω από το 0,5% των ακαθαρίστων εσόδων).
Δαπάνες ψυχαγωγίας
Δεν εκπίπτουν οι δαπάνες ψυχαγωγίας με εξαίρεση τις επιχειρήσεις που παρέχουν ψυχαγωγία και οι δαπάνες αυτές πραγματοποιούνται στα πλαίσια της δραστηριότητάς τους.
Προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες.
Οι προσωπικές δαπάνες των εταίρων ,των μετόχων και γενικότερα των στελεχών των επιχειρήσεων δεν είναι δυνατό να καταχωρούνται στα βιβλία μιας επιχείρησης. Αν όμως για κάποιες από αυτές τις δαπάνες έχουν εκδοθεί παραστατικά στην εταιρία ή έχουν περαστεί μέσα από το ταμείο της επιχείρησης, θα πρέπει να αναμορφωθούν φορολογικά καθώς δεν αναγνωρίζονται.
Οι σχετικές δαπάνες της περίπτωσης αυτής, θα πρέπει να συνεξετάζονται με τις περιπτώσεις του άρθρου 13 του αυτού νόμου 4172/2013 «Παροχές σε είδος», μήπως κάποια από αυτές αποτελεί εισόδημα για τον μισθωτό, τον εταίρο ή τον μέτοχο.
Βέβαια η συγκεκριμένη περίπτωση αφορά περισσότερο τις καταναλωτικές δαπάνες.
Δαπάνες που καταβάλλονται σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που βρίσκεται σε κράτος μη συνεργάσιμο ή σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς.
Η διάταξη αυτή ουσιαστικά φωτογραφίζει τις εξωχώριες εταιρείες ( offshore ) των οποίων τα τιμολόγια δεν αναγνωρίζονται ως δαπάνη. Αφήνει όμως ανοικτό το ενδεχόμενο να αποδείξει η επιχείρηση ότι οι δαπάνες αυτές αφορούν πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές και δεν έχουν ως αποτέλεσμα την μεταφορά κερδών και κατά συνέπεια την φοροδιαφυγή. Διευκρινίζεται ότι η διάταξη δεν αποκλείει φυσικά ή νομικά πρόσωπα που βρίσκονται εντός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου εφόσον υπάρχει η νομική βάση για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ της Ελλάδας και της συγκεκριμένης χώρας.
Σχετικά είναι το άρθρο 65 του 4172/2013 και οι:
1039188/Δ12/4/3/2014
ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΡ. 6 ΚΑΙ 7 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 65 ΤΟΥ Ν.4172/2013 και
1039110/ΔΟΣ/Γ/4/3/2014
ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΜΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡ. 3 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 65 ΤΟΥ Ν.4172/2013, ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2014
Λοιπές δαπάνες που δεν αναγνωρίζονται για έκπτωση.
Παρόλο που δεν αναφέρονται στην σχετική διάταξη , θα πρέπει ακόμη να πούμε ότι δεν εκπίπτουν .
-Αποσβέσεις οι οποίες έγιναν με ανώτερο ποσοστό συντελεστή από αυτό που αναφέρεται στο άρθρο 24.
-Δαπάνες βασισμένες σε πλαστά ή εικονικά στοιχεία χωρίς να ενδιαφέρει την Φορολογική Αρχή αν ο αγοραστής έχει υπαιτιότητα.
-Γενικά όποια δαπάνη δεν θεωρείται βέβαια και εκκαθαρισμένη, που ΔΕΝ πραγματοποιείται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της, ΔΕΝ αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, και ΔΕΝ εγγράφεται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης συναλλαγών και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά .
Καταλήγοντας σαν συμπέρασμα θα πρέπει να πούμε ότι είναι απαράδεκτο δεκαέξι μήνες μετά την ψήφιση του νόμου, και δέκα μετά την εφαρμογή του την 1.1.2014, το υπουργείο οικονομικών να μην έχει δώσει ακόμη τις κατευθυντήριες γραμμές , για το πιο απλό, την ομοιόμορφη εφαρμογή του νόμου εκδίδοντας τις αντίστοιχες αποφάσεις. Για την εφαρμογή του Νόμου πρέπει ακόμα να εκδοθούν τουλάχιστον 50.
Η αγορά προχωράει στην εφαρμογή του νόμου χωρίς πυξίδα και αντί να χαράξουμε μια νέα πορεία με την ευκαιρία της εφαρμογής του Ν. 4172/2013, ενός νέου φορολογικού νόμου, που δεν είχε την περιπτωσιολογία και τις αγκυλώσεις του παλαιότερου νόμου έχουμε αρχίσει να επαναφέρουμε το παλιό φορολογικό καθεστώς από την πίσω πόρτα. Σημαντικό και σίγουρα κατακριτέο είναι βέβαια και το κομμάτι, να μην παίρνει θέση η διοίκηση για σοβαρά θέματα εφαρμογής του νόμου που προκύπτουν.
