Ερημοποίηση και κλιματική αλλαγή "χτυπούν" τη Φθιώτιδα
Όταν πριν λίγα χρόνια ο επιστημονικός κόσμος χτύπαγε το καμπανάκι για την κλιματική αλλαγή, πολύ λίγοι είχαν ευαισθητοποιηθεί και ακόμη λιγότεροι είχαν κάνει ενέργειες για να αναχαιτιστεί το φαινόμενο παγκοσμίως.
Δείτε επίσης....
Σήμερα αναντίρρητα ζούμε μέσα από τα ακραία καιρικά φαινόμενα, μέσα από την αύξηση της θερμοκρασίας και τις λοιπές ανισορροπίες του κλίματος, ζούμε τις επιπτώσεις του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής..τονίζει μεταξύ άλλων ο πρώην δήμαρχος Λαμιέων Γιώργος Κοτρωνιας για το θέμα και αναλαμβάνει πρωτοβουλία .
όπως σημειώνει ...
<<...Οι έντονες βροχοπτώσεις που δημιουργούν ακραία πλημμυρικά φαινόμενα δίδουν προς στιγμήν στο μέσο πολίτη την αίσθηση ότι δεν έχει ελαττωθεί η ποσότητα των βροχοπτώσεων πράγμα όμως που είναι λάθος γιατί παρά το εντυπωσιακό ύψος βροχής που πέφτει σε πολύ λίγη ώρα , τα στατιστικά στοιχεία είναι αμείλικτα και δείχνουν σταδιακή μείωση των βροχοπτώσεων και δη των ευεργετικών .
Πριν λίγο καιρό στο συνέδριο για την κλιματική αλλαγή που έγινε στην Κρήτη οι αναφορές για κίνδυνο ερημοποίησης κάποιων περιοχών στον Ελληνικό χώρο με προβλημάτισαν ιδιαίτερα πόσο μάλλον όταν μέσα σ’ αυτές περιλαμβάνεται η Φθιώτιδα , ή για να είμαι ακριβέστερος τμήματα της Φθιώτιδας.
Η ερημοποίηση , είναι ένα φαινόμενο που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή της Μεσογείου, είναι ουσιαστικά υποβάθμιση του εδάφους και του περιβάλλοντος.
Αυτό πρακτικά συνάδει με τη μείωση ή ακόμα και απώλεια της παραγωγικότητας των γεωργικών και δασικών εκτάσεων κυρίως λόγω της διάβρωσης η οποία επιφέρει δραστική μείωση του βάθους και της γονιμότητας του εδάφους και της βλάστησης. Εκτός όμως από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις η ερημοποίηση έχει πολύ σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες διότι αν το έδαφος δεν αποδίδει, αμέσως μειώνει την παραγωγή για τους αγρότες και περιορίζεται το ήδη συμπιεσμένο εισοδήμά τους με απρόβλεπτες κοινωνικές συνέπειες ακόμα και τη μετανάστευση.
Με βάση τις μετρήσεις της ελληνικής επιτροπής για την καταπολέμηση της ερημοποίησης 34 /100 των περιοχών της χώρας μας θεωρείται υψηλού κινδύνου ,49 /100 μετρίου κινδύνου και 17 /100 χαμηλού κινδύνου.
Μεταξύ των περιοχών υψηλού κινδύνου ερημοποίησης εκτός από τα νησιά του Αιγαίου, βρίσκονται περιοχές της ανατολικής Πελοποννήσου της ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ και της Εύβοιας μερικά τμήματα της Θεσσαλίας της Μακεδονίας και της Θράκης καθώς και το κεντρικό και νότιοανατολικό τμήμα της Κρήτης.
Αξίζει να τονιστεί ότι οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα το 15 /100 των παραθαλάσσιων πεδινών περιοχών που καλλιεργούνται εντατικά θα επηρεαστεί άμεσα , δηλαδή περίπου 6 εκατομμύρια στρέμματα.
Η ερημοποίηση γεννιέται μέσα από την μείωση της ποσότητας των βροχοπτώσεων με χαρακτηριστικό το γεγονός ότι όσες θα πέφτουν θα έχουν την μορφή έντονης καταιγίδας , γεννιέται από την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας η οποία πιέζει το οικοσύστημα , αφενός σε ανάγκες για νερό , δημιουργώντας αφετέρου ευνοϊκό περιβάλλον για δασικές πυρκαγιές που σταδιακά προκαλούν αποσάθρωση των γαιών, από την υπεράντληση και την υφαλμύρωση, από την υπερεκμετάλλευση των γαιών.
Πέραν των μέτρων που ως άτομα πρώτα απ’ όλα και ως κοινωνία κυρίως πρέπει να πάρουμε στο πλαίσιο των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής , και επειδή το φαινόμενο είναι παγκόσμιας κλίμακας (μιας και στο κλίμα σημείο αναφοράς είναι ο πλανήτης και όχι ο κάθε τόπος), πιστεύω ότι πρέπει να προετοιμαστούμε ως Φθιώτιδα πριν υποστούμε τις επιπτώσεις από πιθανή ερημοποίηση.
Ακόμη και με το καλύτερο σενάριο η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της γης θα περάσει σίγουρα το όριο των 2 βαθμών Κελσίου και φοβάμαι την επαλήθευση των κακών σεναρίων όπως δυστυχώς άλλωστε έγινε και μέχρι σήμερα.
Πιστεύω ότι ως Περιφερειακή Ενότητα (νομός Φθιώτιδας) , πρέπει να επιταχύνουμε τις προσπάθειες που ήδη γίνονται και γρήγορα να προσαρμόσουμε την γεωργική ,την ενεργειακή μας πολιτική αλλά και την πολιτική των υποδομών σε μία κατεύθυνση που θα εξασφαλίζει την αειφορία της περιοχής και την επιβίωση των μελλοντικών γενεών εδώ στον τόπο τους.
ΒΗΜΑ ΠΡΩΤΟ . Αξιοποίηση όσων στοιχείων ήδη υπάρχουν και καταγραφή όλων των υδρογεωλογικών στοιχείων και δεδομένων των υδρολογικών λεκανών του νομού με σύνταξη εδαφολογικών χαρτών.
Κατάρτιση σχεδίου ολοκληρωμένης διαχείρισης για την προστασία από την υποβάθμιση και ερημοποίηση των εδαφών στις ηπειρωτικές και στις παραθαλάσσιες πεδινές περιοχές της περιφερειακής μας ενότητας (του νομού μας). Εκπόνηση σχεδίου προστασίας των περιοχών από διάβρωση που διαφαίνεται λόγω της εύθραστης ισορροπίας μεταξύ κλίματος και χρήσεων γης.
ΒΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ . Αμεσος προγραμματισμός κατασκευής έργων συγκράτησης από διάβρωση , εμπλουτισμού και αποθήκευσης νερού μέσα από έργα ορεινής υδρονομίας ,φθηνά κλαδοφράγματα και ταμιευτήρες με παράλληλη επιτάχυνση της αναδάσωσης καμμένων περιοχών.
Θα σταθώ στα έργα ορεινής υδρονομίας τα οποία δεν είναι (για να το πούμε έτσι απλά ) τίποτα άλλο από την κατασκευή μικρών κλάδοφραγμάτων που γίνονται στα ψηλά μέρη όπου δημιουργούνται τα πρώτα ρυάκια έτσι ώστε , πρώτον να συγκρατεί το έδαφος από την αποσάθρωση , δεύτερο να συγκρατεί το νερό για να μην δημιουργούνται χείμαρροι και να συμβάλλουν στον εμπλουτισμό του υπογείου υδροφόρου ορίζοντα. Πέραν αυτών τα μικρά έργα ορεινής υδρονομίας είναι πολύ οικονομικότερα από τους ετήσιους καθαρισμούς της κοίτης των ποταμών παραδείγματος χάριν του Σπερχειού και δεν απαιτούν ιδιαίτερη τεχνογνωσία μπορεί να γίνονται με αυτεπιστασία και με υλικά τα οποία ανευρίσκονται επί τόπου του έργου. Τέλος εξασφαλίζουν ομαλή ροή των ποταμών και αποφυγή των πλημμυρικών φαινομένων στα κατώτερα τμήματα του ρού. Θεωρώ ότι σε κάθε φυσική καταστροφή η οργή του κόσμου και η ευκαιριακή καταδίκη των υπευθύνων για να ικανοποιηθεί το κοινό περί δικαίου αίσθημα δεν οδηγούν ποτέ σε ένα μόνιμο και θετικό αποτέλεσμα, αντίθετα , η συστηματική αντιμετώπιση δημιουργεί ασφαλείς συνθήκες και σίγουρα προστατεύει ανθρώπινες ζωές αλλά και χρηματικές αποζημιώσεις που επιβαρύνουν το δοκιμαζόμενο οικονομικά, Ελληνικό Κράτος.
ΒΗΜΑ ΤΡΙΤΟ . Η αλλαγή γεωργικής πολιτικής με προτεραιότητα σε καλλιέργειες χαμηλών ενεργειακών και υδρευτικών απαιτήσεων αλλά με δυνατότητα διείσδυσης στις διεθνείς αγορές ,η καθετοποίηση της πρωτογενούς παραγωγής. η συστηματική προστασία από αλάτωση ,οξίνηση ,χημική ρύπανση και η αποτροπή της αλόγιστης χρήσης της γης από γεωργούς και κτηνοτρόφους
ΒΗΜΑ ΤΕΤΑΡΤΟ . Αναδιάρθρωση του συστήματος διανομής αρδευτικού νερού εφαρμογή συστημάτων κλειστού τύπου, κατασκευή. αντικατάσταση των γεωτρήσεων που έχουν εξαντληθεί και αντλούν αλμυρό νερό με αποτέλεσμα να μετατρέπουν τα εδάφη σε αλατούχα και εφαρμογή σύγχρονων και αποτελεσματικών μεθόδων ελέγχου των απωλειών στην διανομή και του πόσιμου ύδατος.
ΒΗΜΑ ΠΕΜΠΤΟ. Αξιοποίηση εναλλακτικών μορφών ενέργειας στη γεωργία μέσα από την γεωθερμία τα φωτοβολταϊκά τα αιολικά και την αξιοποίηση της βιομάζας.
ΒΗΜΑ ΕΚΤΟ . Συνεχής εκπαίδευση και ενημέρωση του πληθυσμού και ειδικά του αγροτικού , για την εμπέδωση της ανάγκης αλλαγής της νοοτροπίας με στόχο την ορθολογική διαχείριση των υδάτινων και των λοιπών φυσικών πόρων.
Τα παραπάνω δεν είναι ούτε τεχνολογικά δύσκολα για να εφαρμοστούν ,ούτε βρίσκονται έξω και πέρα από τις δυνατότητες της Ελλάδας ως οργανωμένου κράτους ,όπως αυτό εκφράζεται μέσα από τις κρατικές βαθμίδες τα υπουργεία, την Περιφέρεια και τους δήμους, αφού υπάρχει και επιστημονική και διοικητική εμπειρία αλλά και αξιόλογο έμψυχο δυναμικό .Αυτό που χρειάζεται είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι υπάρχει πρόβλημα , να εκπονήσουμε στρατηγικό σχεδιασμό, να προχωρήσουμε σε μόχλευση πόρων και δυναμική αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής
Η αλήθεια είναι ότι και μελέτες υπάρχουν και τεχνογνωσία υπάρχει , απλά ήρθε η ώρα να αλλάξουμε προτεραιότητες ,να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε την ανάπτυξη της Φθιώτιδας, αλλά κυρίως να δούμε σοβαρά την διαχείριση και την αξιοποίηση των φυσικών πόρων της περιοχής μας.
Με αφορμή τα συμπεράσματα της ημερίδας για την κλιματική αλλαγή και την ερημοποίηση , παίρνω αυτή την πρωτοβουλία και ξεκινάω μια προσπάθεια συνεργασίας με τις αρμόδιες υπηρεσίες για συγκέντρωση και καταγραφή όλων των δεδομένων και όλων των σχετικών υφιστάμενων μελετών , συζήτησης και ενημέρωσης των φορέων ( Επιστημονικών φορέων μη κυβερνητικών οργανώσεων περιβαλλοντικών φορέων κι άλλων ) σε επίπεδο Νομού .
Θεωρώ επιβεβλημένο και θα προσπαθήσω να ξεκινήσει ένας διάλογος μεταξύ των στελεχών της αυτοδιοίκησης ,πρώτου και δεύτερου βαθμού με στόχο τον σχεδιασμό και την υλοποίηση όλων εκείνων των μέτρων που θα εξασφαλίσουν ότι το 2050 η Φθιώτιδα δεν θα είναι ένας έρημος τόπος που θα διώχνει τα παιδιά του στην μετανάστευση όπως φοβούνται οι αναλυτές, επιστήμονες , αλλά ένας όμορφος τόπος όπως μας τον παρέδωσαν οι γονείς μας, ένας τόπος που θα έχει μέλλον.
Γεώργιος Νικολάου Κοτρωνιάς
